Gmina Wąsosz

Gmina Wąsosz położona jest na północy Dolnego Śląska na granicy z województwem wielkopolskim. Sąsiaduje z wielkopolskimi gminami Bojanowo i Rawicz oraz z dolnośląskimi: Żmigród, Góra, Jemielno, Wińsko. Gmina Wąsosz wspólnie z gminami: Góra, Jemielno i Niechlów należy administracyjnie do powiatu górowskiego. Spośród najbliższych dla Wąsosza większych ośrodków miejskich wymienić należy Rawicz, Górę, Wołów, Leszno, Lubin i położoną około 80 km stolicę Dolnego Śląska - Wrocław.

Obszar gminy przecina szeroka dolina Baryczy: jej dopływów Orli i Łachy. Najwyżej położony punkt znajduje się na południowy zachód od wsi Rudna Mała (157 m n.p.m.).

Samo miasto Wąsosz położone jest w widłach rzeki Baryczy i Orli. Jego historyczna zabudowa rozciąga się na przestrzeni ok. 450 m, pomiędzy obiema rzekami. Dalszy powojenny rozwój miasta nastąpił na północ od historycznego centrum, po drugiej stronie rzeki Orli. Nazwa miasta posiada swoje korzenie w staropolskim wyrazie "wąsosze", oznaczającym miejsce schodzenia, łączenia się; w tym przypadku są to dwie zbiegające się rzeki: Barycz i Orla.

Teren gminy Wąsosz bogaty jest w bardzo atrakcyjne turystycznie kompleksy leśne o zróżnicowanych typach siedliskowych, często ze starym drzewostanem liściastym. Rozległe obszary podmokłe z dużymi kompleksami leśnymi są miejscem wymarzonym dla ptactwa. 

Do cennych i zasługujących na uwagę atrakcji turystycznych gminy zaliczane są parki zlokalizowane wśród zabudowy w następujących miejscowościach: park zamkowy w Wąsoszu, parki dworskie w Cieszkowicach, Czeladzi Wielkiej, Wiklinie, Wrzący Wielkiej, Lechitowie oraz park pałacowy w Górce Wąsoskiej.

Swoje ważne miejsce w krajobrazie gminnym posiadają aleje o charakterze zabytkowym: w Wąsoszu aleja na ulicy Kolejowej z lipami, klonami i jesionami, w Bełczu Małym droga z folwarku do drogi głównej z Wąsosza składająca się z robinii, pseudoakacji, droga od Czeladzi Wielkiej do Baranowic ze 130 letnimi robiniami z dodatkiem topoli.

Wąsosz jest najrzadziej odwiedzaną przez rowerzystów gminą, choć ma doskonałe warunki: rozległe odludne tereny leśne, mały ruch samochodowy na drogach gminnych, piękne krajobrazy charakterystyczne dla dolin rzecznych, pofałdowaną rzeźbę terenu. Minusem jest praktyczny brak usług turystycznych, co niewątpliwie jest zarówno przyczyna jak i skutkiem małego zainteresowania turystycznego tym obszarem. A jest tu po prostu pięknie, cicho i niemal dziko. Już niewiele jest takim miejsc na mapie Dolnego Śląska.